Decreasing population of hedgehogs

The library is a focal point of east Marwick. Astonishing building, recently renovated art-deco beauty, boils with people hungry of good literature, chat and coffee. Spacious and bright lobby serves as a meeting point for all these bohemian intellectuals, who walk, dress, smell and are stylish, somehow en passant. They sink in the lobby’s sofas like teeth into the fresh doughnut. They are deep into anything they do, mesmerised by the experience of this post-modern melting pot.

Somewhere between book shelves Ben enjoys the privilege of combining passion with earning for a living. As a librarian he has access to nature literature of all kind, and he passionately studies it, filling his spare time with knowledge about wood life of Ireland, birds of Marwick and decreasing population of hedgehogs. By the way, his work colleagues call himself a hedgehog, because he is the only male in the staff. They laugh they need to protect him and this is how he feels among these caring Italian mothers – safe, cosy and well fed.

But outside library womb Ben feels lonely. The relationship with his last girlfriend was like a drooped stitch in a knitted scarf. He lives alone in his cosy flat, surrounded by books and trinkets which cumulated in his life like a dust behind the piano in old lady’s house.

Ben is standing in front of the mirror, carefully studying his face expressions and body posture. His brother always teases him, calling Ben the man with deeply hidden but not unnoticeable charm. Does it refer to his odd way of dress code: retro corduroys combined with pastel shirts with wide collars, or to his funny tummy, always standing out against thin sticks of his arms and legs? Probably both of those characteristics, and add many other things which in fact made his brother description very accurate. In his mid 40s, he feels healthy and full of life. He likes and nurses his oddity with tenderness of the child treating its favourite, oldest teddy bear.

Ben just finished shaving and found an exact description of how he feels now. He is a kite without strings – staying on the ground, motionless and useless, waiting for someone who would pick him up and make his colourful shirts dancing with the wind.

Maybe she is the one, he told to himself at the end of morning ablutions, and it was the voice of hope and excitation; the voice of debuting baker pulling the cake out of the oven.

He met Peggy two weeks earlier in the library and she invited him for an opening of her friend’s art exhibition tonight. They bumped into each other in the library, when she was looking for publications about poplars and he was organizing books on top shelves. She was focusing on her search through the titles and stumbled against the ladder standing on her way. Ladder shaken and Ben almost lost his balance on the highest step. She looked up, embarrassed and felt wave of blush flooding her face. This is how they met the chance to sit together on lobby’s sofa and discover mutual passion for the nature.

Peggy is a gardener, working at the Marwick University Botanic Garden. Gardening is a family profession, passed from generation to generation, like a shape of nose. She has blooming imagination and her mind is like magnolia taking spring sunbath in her mother’s conservatory. This is at least, how her friend Rachel described it, after reading her last story, written for children. Luckily for Ben, Peggy is the kind of a person, who spots unobvious charm in people and objects. She has an eye for detail and always enjoys imagining what’s behind the tree bark.

If you would ask Ben to share association about Peggy’s appearance he would say Bramley Apple. The first impression of her brought a mixture of feelings, as she is not a classic beauty, but sparkles interest which he could not resist. Her unusual way of being, her patchy dress, her shyness – he adored it from the first time they talked to each other.

Now, getting ready to work and looking forward for this evening meeting, he wants to be a sugar cane, mixed with her in a lovely apple crumble.

Beyondness

1.
Beyond
- Are you religious?
Dorothy asked, between bites of toast with raspberry jam.
- No, I am not.
I confessed honestly, raising my cup of coffee and scanning my thoughts in search of adequate elaboration of the answer.
- I mean I come from a Catholic country, religion is deeply embedded in my culture and so has a big influence on me. But I don’t practice religion. I’m not religious at all.
- Are you an atheist?
She continued the subject, which came out of the blue, as we had been previously chatting about the perfect proportions of jam ingredients.
- I don’t know… I hesitated - I can’t say I believe only in reason. I experience some things beyond and I could call it spiritual experience, I suppose. But it is quite undefined. It seems to be powerful and important, and can be manifested in different forms.
I was speaking slowly, trying to capture this elusive matter and figure out what I really think.
- You are religious then!
Dorothy apprised with  a  tone of voice which does not allow for any objection.
- You     don't     have to go to church to be religious. You are, you believe in something.
- Yes, I guess so, if we understand    the   term religious like that…
I politely agreed, although I don’t understand   the term religious that way.
- What makes me mad about Catholicism is this sin and guilt thing. Guilt at every step.
Dorothy continued with   a   strong and loud voice, leaning back   in   her chair.
- Yes, this is very interesting. I don’t like this way of governing souls   neither.
I was trying to realize what    this conversation    was   about – we clearly moved from investigating my attitudes toward    a   broader view at the matter. I joined    in   willingly.
- There is an interesting difference between Catholicism and Protestantism in this matter, by the way. Catholics experience guilt and the source of this feeling is somehow external – comes from social control. Protestants experience shame, which is much more internal,  immanent…
Dorothy muttered and immediately disengaged from the conversation. We proceeded with breakfast, washing dishes and getting ready to go out. Until the end of her weekend visit, most of our attempts to have an interesting or at least relaxing exchange, failed. Participating in the art of good dialogue has become very rare in my experience and that weekend was a perfect example of the struggle to do so. Is the reason rather internal or external? Is it something beyond me?
2.
Light
Anyway, the seed of important thought was planted during that awkward conversation. I lately pay tender attention to the matter of beyondness. It is  a funny process to observe myself changing from someone who doesn’t care much, to a  person who is actively interested. Last night I realized with a smile that this is because of the little creature, listening to my heartbeat inside of me. I am going to be a mother soon and this is a mysterious, spiritual experience, appearing through the reality of biology and body. I am inclined to glorify this process and I think I have the perfect excuse to do so.
The miracle of a person coming into existence captures the definition of universal human experience. Expectant parents and new born babies are lenses through which the beauty and the terror of life can be seen very clearly. We come to the world through physical pain and struggle, yet bringing amazing sensations when growing in our mother’s wombs. We are strong enough to make a journey to this world, yet need immediate care to survive. We are fragile and resilient. We are beautiful – as tiny, sweet, new born phenomena, and ugly – plastered with amniotic fluid; squeezed by pushing our way through    the  cervix. We give our parents confidence and hesitation; excitation and anxiety. We change everything, yet on the whole, we are just  one  among billions   of   others: having potential and opportunities, inheriting limitations and predispositions. We don’t chose to be here, neither do our parents have full control on how we appear. We are created with participation of something from beyond. We can call it what we like.

"Kraków piękny trochę śmierdzi"

Rynek to nie Starówka
Wywiad z autorem bloga, który podśmiewa się z krakusów. Reakcje na jego tekst dowodzą, że krakusi są drętwi i nie potrafią się z siebie śmiać. No cóż, muszę przyznać, że ja też się nie śmiałam. Raczej zrobiło mi się żal studenta prawa, którym, jak się zdaje, targają trudne do pogodzenia sprzeczności. Być może to z ich powodu blog, zamiast tryskać humorem, powiela (jak sam autor zresztą przyznaje) znane i wyświechtane anegdotki. O Krakowie można powiedzieć mnóstwo innych, bardziej oryginalnych, komiczno-ironicznych historii. Wiele takich zostało zresztą już opowiedzianych - choćby na starszych płytach  Maleńczuka - Pan Maleńczuk, czy Cały Ten Seks Homo Twist:
Miasto Krakow
Kłopot bloggera, jak powiadam, polega na zatem na sprzecznościach. Blogger ma  słabość do Krakowa. Chciałby się z niego żywo i ochoczo naigrywać  ale równocześnie przypomina czytelnikom wywiadu, że ukończył jedno z trzech cenionych krakowskich liceów. Pragnąłby prawo na UJocie obśmiać w najlepszym stylu, ale nie może rozstać się z dumą ze studiowania tegoż. Nie pozostaje mu zatem nic innego, jak zmieszać z błotem KSW i wszystkich ludzi, którzy tam studiują. Autor pozornie wypowiada się za tworzeniem jednej wielkiej, przyjaznej, krakowskiej wspólnoty. Zastanawiam się jednak, jak reaguje w towarzystwie, kiedy dowiaduje się, że rozmówca studiuje na KSW (a może w jego towarzystwie nie ma miejsca na takich nieudaczników?).
Wracając do Maleńczuka. Miałam jakieś 15-16 lat, kiedy Homo Twist regularnie koncertowało w klubie Pod Jaszczurami. Łaziłam na te koncerty co miesiąc i byłam w siódmym niebie, gdy udało mi się stać za Maleńczukiem w kolejce do baru, albo gdy pochwalił moją własnoręcznie zrobioną koszulkę z logo zespołu. Kiedyś poprosiłam ich o autorgraf i znienacka zostałam zagadnięta o to, co robię w życiu. Powiedziałam, że chodzę do okropnego liceum, że jestem obecnie w sidłach systemu totalitarnego, który chce zawładnąć moim umysłem i moją duszą (w prostszych słowach, krócej znacznie, z powodu tremy i wypieków na twarzy, które przeszkadzały mi się zachowywać, ale wypowiedziałam krytykę systemu). Na to wujek Maleńczuk, udzielił mi prostej życiowej rady, abym rzuciła liceum w pierony!
Nie rzuciłam, złościłam się na szkołę jeszcze przez kolejne lata, nadal się złoszczę gdy sobie przypomnę, ale nie rzuciłam.
Dopóki autor bloga będzie się popisywał swoją krakowskością i swoimi liceami, jego krytyka będzie nieśmieszna, stereotypowa i połowiczna.
I jeszcze jedno: wszyscy współtworzymy to miasto - przyjezdni,  którzy osiadają tutaj, na przykład po studiach, zawsze są szansą na rozwój, na tworzenie alternatywnej kultury, na poruszanie zastygłymi schematami. Jeśli oczywiście bardziej zależy im na ożywianiu Krakowa, niż na napawaniu się tym, jaki on pięknie gnuśny i rozbrajająco tradycyjny.

Nowe i brzydkie

Na stronach kolorowego czasopisma bardzo wyraźnie skierowanego do kobiecego grona odbiorców, czytam z pięć razy, że zmiana to kluczowe zjawisko, słowo opisujące naszą rzeczywistość. Że najcenniejsza w dzisiejszych czasach umiejętność to elastyczność i przystosowanie do ciągłej zmiany. Zmiana zmianę zmianą pogania. No tak, no faktycznie: o Matko, jak ten czas leci i jak wszystko się zmienia! Dwa razy do tej samej rzeki nie podobna wleźć, co wiemy od czasów liceum.

Niby się zgadza, stałość to złudzenie, a każda próba jej odnotowania jest nurzaniem się w paradoksie;  choćbym z największą  żarliwością i pietyzmem opiewała stałość, literka po literce preparuję zmiany. Sąsiadka z naprzeciwka, która zawsze, gdy patrzę przez okno siedzi w tej samej pozycji przy stole, patrzy w komputer i pali papierosa, niczego nie dowodzi. Ona jedynie potęguje złudzenie.

Niby wszystko się zgadza… Choć, gdy patrzę w ten magazyn dla pań, nie mogę się nadziwić, że numer świeży – schyłek lata 2012 – a wygląda kropka w kropkę jak ten sprzed paru lat. Podobne wnioski, tematy i refleksje; mam wrażenie że nic się nie zmieniło. Wygląda na to, że w dobie ciągłych nowości, redaktorzy kolorowych pism postanawiają zaopatrzyć  czytelniczki w refren powtarzających się cyklicznie, i nic nie tracących na aktualności przekazów.

Czegoś mi  w tym zauważaniu zmienności brakuje.

Oglądam mieszkania na sprzedaż w starych kamienicach w Krakowie. Spaceruję po deptaku w Krynicy – Zdroju. Widzę, że ludzie jakoś panicznie i bez względu na poczucie estetycznej przyzwoitości , uciekają od stałości. Sami, przez nikogo nie przymuszani zmieniają, dążą do modernizacji i udoskonaleń, nie mogą się nacieszyć nowoczesnością, wprowadzają ją bezmyślnie jako nieznoszący słowa sprzeciwu warunek rozwoju.

I zastępują: budynki, rzeczy, dekoracje ich obleśnymi, plastikowymi odpowiednikami. Ściany mają wygładzone, budynki obklejone styropianem, na dębowych kiedyś podłogach kładą płytki, a okna – choćby to była kamienica z końca XVIII wieku wymieniają na PCV. Budują nowe hotele i pensjonaty, zostawiając w cieniu i na zatracenie perły regionalnej architektury. Nowe i zmienione jest bez wątpienia lepsze i milsze;  status podnosi, prestiżem błyszczy. Tak się przy najmniej wydaje. Zmienia się krajobraz miast i wsi, nieustannie i nieubłaganie. Jacyś dziwni ludzie, z przyzwoleniem innych, którzy siedzą wyżej, zmieniają krajobraz miast i wsi. Smutno mi, kiedy wyjeżdżam z uroczego miejsca i wiem, że gdy wrócę przybędzie mu kilka kolejnych oszpecających detali.

Stare, nawet jeśli piękne, musi odejść, bo jest świadkiem historii, budzi niezdrowe  sentymenty do czasów, z których nie jesteśmy dumni. Co gorsza, ktoś sobie może stare odczytać jako znak naszego zacofania. A przecież sprawa z zacofaniem ma się dokładnie odwrotnie. Rozpaczliwe szpecenie przestrzeni nowym i brzydkim jest jego dobitnym przykładem. 

Nie planowałam wspominać

Rutyna wiejskiego życia pozwala mi wyraźnie myśleć, pamiętać i czuć. Siedzę na tarasie, na którym parę dobrych lat temu toczyło się wakacyjne życie dwóch sióstr i ich rodzin. W mojej sielskiej rzeczywistości sierpniowego przedpołudnia, od rana nie widziałam nikogo poza S., za to przez głowę przetoczyły mi się wszystkie postacie związane z tym miejscem. Najchętniej mnie dzisiaj odwiedził dziadek, który całe towarzystwo najpierw tutaj zgromadził  - inwestując w ziemię, a później osadził - stawiając dom.

Dziadek uwielbiał kupować wieczne pióra i zegarki, kolekcjonował aparaty fotograficzne, fascynowali go Romowie i w nieprawdopodobnych liczbach tomów kupował książki. W ogóle żył z rozmachem. Wiele zainteresowań, które miał, z braku czasu zaspokajał od strony teoretyczno – przedmiotowej. Nigdy nie wybierał się  na przykład w plener z aparatem, ale za to miał w domu co najmniej kilka podręczników i poradników fotografa; no i zaopatrywał się w coraz ciekawsze technologie, które śmiało udostępniał swoim dzieciom i wnukom.

Chętnie rozdawał, pożyczał i wydawał pieniądze. Nie robił zakupów w samoobsługowych sklepach – do tych wysyłał wnuków – zawsze z hojnym plikiem i bez wyraźnych wytycznych. ‘Kup co nam potrzeba’ mówił, a my w poczuciu misji, ale też z ekstazą dzieci wypuszczonych z banknotami  w świat konsumpcji i rozkwitającego kapitalizmu, przynosiliśmy do domu reklamówki wszelakich dóbr.  Jeśli sam podjeżdżał do sklepu, sprzedawczynie miały za zadanie zgadnąć, co dziadkowi może być potrzebne. Transakcja odbywała się w sposób bardzo dynamiczny: dwie kobiety biegały po sklepie i żonglowały towarami, zachęcane, a jednocześnie testowane dziadkowymi komentarzami i odpowiedziami na kolejne propozycje.

W wakacyjne miesiące, po pracy dziadek przyjeżdżał do Powroźnika swoim bordowym polonezem i była to dla nas – chwilowo wiejskich dzieci znad górskiego potoku – oszałamiająca radość. Wybiegaliśmy za samochodem na ubitą drogę, przed nami biegły psy, za nami wołały próbujące tonować sytuację matki. Co to było za szczęście widzieć dziadka, który w białej koszuli z podwiniętymi rękawami, wysiadał z samochodu i pokrzykiwał z zadowoleniem, że jak dobrze nas widzieć i jak się mamy. Śmiał się głośno, obdarowywał soczystymi owocami, a potem całą zgrają zabieraliśmy go na spacer.

Dziadek z reguły śpieszył się do jakiejś kolejnej pracy lub był w pogotowiu do znienacka pojawiających się wezwań na salę porodową lub operacyjną. Rola gospodarza domu i pielęgnowanie rodzinnych kontaktów sprawiały mu wiele radości, jednak ta nieodłączna biała koszula, nie pozwalała nam zapomnieć, że poczucie obowiązku i szpital nigdy go nie opuszczają.

Tak to jest – powiedziałam, że sprzyja klarownemu myśleniu ten powtarzalny rytm dnia, to nienapraszające się słońce i delikatny powiew wiatru. Sprzyja, ale też ma własne koncepcje narracyjne. Miałam pisać o starych fotografiach Krakowa, które znalazłam tu pośród albumów, a powędrowałam do właściciela tychże zbiorów bibliotecznych i już nie było jak wrócić do pierwotnych zamierzeń. Być może przyjdzie jeszcze czas i na albumy.

Prawie jak alternatywa

Kultura niezależna wyraża się w Katowicach na Off Festival. Przy okazji alternatywnie pozycjonują się takie zespoły jak: MBank, Grolsch, Red Bull, T-Mobile. Pod ich parasolami bawiliśmy się do nocy, a w przerwach na jedzenie wybieraliśmy spośród różnorodnych barów, w których można było zamówić  tradycyjną kiełbasę, golonkę, frytki, czy też bardziej nowocześnie – danie kuchni wegetariańskiej lub afrykańskiej. Poza gastro strefą nie można było pić ani jeść. Wychodziło się z niej prawą stroną, wchodziło prawą stroną – wzdłuż barierki, przy której pracownicy obsługi przekierowywali zagubionych. Za wszelkie dobra podczas imprezy płaci się kuponami. Najpierw kupuję kupony, a potem wydaję je przy stoisku z jedzeniem i piciem. Dlaczego płaci się kuponami? Być może chodzi o higienę transakcji. Z zainteresowaniem stwierdzam, że Off jest bardzo In – pod względem sposobu organizacji i zarządzania ludźmi w zamkniętej przestrzeni, pod względem zakupów i wszechogarniającego brandingu. Nie kwestionujemy, dobrze się bawimy, stać nas na to! Dumni jesteśmy z europejskiego poziomu imprezy i z tych kolorowych marek, którymi jeszcześmy się do końca nie nacieszyli. Lubimy, przywiązujemy się, czujemy się światowi. W tym samym czasie gwałtownie spada za to sprzedaż telewizorów japońskiego koncernu – tak bardzo spada, że  będzie on musiał zwolnić ponad 5000 pracowników na całym świecie.  Moi drodzy, to nie jest żaden powód do dumy i żadna alternatywa: ‘nie mam i nie oglądam telewizji’. Przyczyniamy się takimi ostentacjami do spowolnienia gospodarki i pogłębienia kryzysu światowego. Nie policzę ile Flitz-coli powinniśmy wypić, aby nadrobić te straty. A i to nie jest dobre wyjście - jeśli tłumaczycie, że telewizja zła i otumania – picie gazowanego pewnie też wam się nie spodoba. Analitycy mówią, że najgorszy będzie przyszły rok. Przyszły rok pokaże czy unia się utrzyma czy wszystko się nie rozpadnie i czy nieruchomość będzie dobrą inwestycją. Mamy wolny wybór i odpowiedzialnie podejmujemy decyzje za siebie. Nie masz telewizji, ubierasz się w secondo-handach i kupujesz używane samochody.  Jak możesz,  dojeżdżasz do miejsca docelowego na rowerze. Jeśli polska kolej domaga, wsiadasz w pociąg. Podoba ci się, że ser ze straganu zaczyna być modny i wspierasz rynek lokalnych produktów.  Nie lubisz turystyki zorganizowanej i nie chodzisz do salonu kosmetycznego – bez zacietrzewienia i bez determinacji – jest po prostu nie po drodze. Mało przyczyniasz się do sukcesu korporacji. Nie, żeby od razu ideologicznie, po prostu tak wychodzi – znudziła ci się konsumpcja w tego typu entourage.  Dobrze, że chociaż spotkaliśmy się na off-ie.

Kiedy późną nocą wracaliśmy do domu, minęło nas paru rozbawionych ludzi. Jeden chłopak podszedł do mnie z palącym się okrawkiem świeczki na dłoni i zapytał, czy może chciałabym betlejemskie światełko pokoju. Szłam szybko, nie zwolniłam i nic nie powiedziałam. Usłyszałam za nami wykrzyczany tekst : Tak to jest, jak się jest hipsterem!

Śniadanie u polskiego kelnera

Śniadanie w przestrzeni hotelowej na pierwszym piętrze. Mistrz ceremonii  żwawo, w podskokach zbliża się do nowo przybyłych postaci z jakimś miłym gestem:  powitaniem, gazetą, propozycją kawy. Krótka wymiana zdań,  przyjacielska rozmowa - jak się masz? – pyta kelner z obcym akcentem - do kiedy w Limerick? a gdzie potem? O! tam! Tam jest bardzo pięknie – zatoka i zachody słońca. Enjoy! W międzyczasie przemieszczają się razem  do stolika, kelner pomaga klientowi wygodnie się rozsiąść i przyjmuje zamówienie. Goście zachowują się, jakby cała przestrzeń śniadaniowa należała do nich, jakby mieli udziały we własności hotelu i jakby jedli tutaj od lat. Obsługa wydarzenia dzielnie wspiera ich nienachlaną i dystyngowaną  pewność siebie,  oczekując  w zamian naturalnej i adekwatnej reakcji na następujące szybko po sobie fragmenty  scenariusza. Odbywa się to zgodnie z rytmem wyznaczonym przez  biznesowy charakter miejsca. Wszyscyśmy tu w interesach.

Zaspana i nieuczesana zjawiam się pośród kwitnących storczyków i zapachu kawy. Stawiam powolne, niepewne kroki i prawie zaplątuję się w dywan, przemierzając drogę od drzwi.  Nie mogę zdecydować, przy którym zasiąść stoliku i czy wolę przodem czy tyłem do okna. Pytanie how are you? budzi we mnie zadumę i refleksję nad klimatem poranka. Kiedy jem suchy i przyklapnięty omlet, przypomina mi się puszysty omlet z szynką,przyrządzony przez tatę, jak byliśmy mali. Nagle słyszę mój ojczysty język, którym kelner i kelnerka wymieniają uwagi na jakiś nie związany z pracą temat. No i teraz to już niezdecydowanie przybiera rozmiary, które stawiają pod znakiem zapytania każdy mój ruch. Gra tak precyzyjnie zaplanowana, role porozdzielane, zażyłość między gośćmi a obsługą uzgodniona zwyczajem: wszystko zostaje wystawione na poważną próbę. Rodak spotkał rodaka w mieście, które podobno spodobało się Wisławie Szymborskiej. W mieście, od nazwy którego pochodzi określenie krótkiej humorystycznej formy poetyckiej, ulubionej przez Noblistkę. Jeden rodak siedzi, drugi podaje kawę. Zacząć  porozumiewać się po polsku, czy kontynuować po angielsku? Zagadać towarzysko, czy po prostu powiedzieć cześć? Mówię „dziękuję bardzo”, kiedy kelnerka zabiera talerz. Odzywa się po angielsku i pyta „Are you from Poland?”. Załamuję się w duchu  i odpowiadam skinieniem głowy. Bardziej się najadam doświadczeniem tego dziwnego poranka, niż śniadaniem. Potem się okazuje, że to był również przedsmak podróży po kraju pełnym Polaka. Polaka, którego rozpoznaję z dużej odległości, ale z którym z bliska jakoś nie umiem się dogadać.

Trzy bohaterskie upadki człowieka

O świcie chodzi na czterech nogach, w południe na dwóch, a po zmroku na trzech. Człowiek.

Człowiek chodzi, siedzi, leży, skacze, biega, czasami się czołga, czasami upada.

Mały człowiek siedział długo z rodzicami i ciociami w salonie. Był całym sobą obecny w rozmowie, pochłaniał słowa, wiele rozumiał, a jeśli za czymś nie nadążał, stwarzał własny sens lub zmieniał temat. Miał niecałe cztery lata. W końcu wstał z kanapy zaproszony do snu i upadł ze zmęczenia – przewrócił się krzywo stawiając nogę. Pozbierał się bardzo szybko, rozbrajająco udając że nic się nie wydarzyło.

Większy człowiek. W wieku lat osiemnastu siedział z kolegami ze swojego kręgu kulturowego przy stole i pił wódkę. Brylował w dyskusji, śmiał się długo i żartował beztrosko ze swoich kompanów. Następnie stopniowo zaczął zwalniać tempo wypowiedzi i coraz bardziej czerwienić się na twarzy. Wstał od stołu i osunął się tuż obok krzesła na ziemię. Upadając zabrał ze sobą garść obrusu, strącając przy okazji pozostałości biesiady. Dwóch rozbawionych kolegów wzięło go pod boki, podniosło i z pobłażaniem odprowadziło na sofę.

Starszy człowiek. Wybrał się do centrum miasta, będąc niedługo po swoich osiemdziesiątych piątych urodzinach. Samodzielnie załatwiał sprawunki i był u lekarza. Jest w tym mieście od tak dawna, że pamięta czasy, gdy w rynku były tylko dwa sklepy. Zbliża się rześkim krokiem do skrzyżowania i nagle zauważa na przystanku swój tramwaj. Rozgląda się rozpaczliwie na boki, na nic nie czeka i podrywa się do akcji. Samochody trąbią, tramwaj zadźwięczał na znak, że już odjeżdża, ale na wszelkie sygnały powstrzymujące ruchy niedoszłego pasażera jest za późno. Człowiek bowiem swoim chwiejnym truchtem próbuje przedostać się na drugą stronę ulicy. Upada potykając się na torach. Samochody go omijają, przechodnie pomagają wstać. Szok, rozbita głowa i pogotowie.

kubizm w sercu

Georges Braque, Femme a la mandololine

Przez park idzie zmarznięty, śpieszący się mężczyzna, lat 32. Włosy ułożone ma w nieład, asymetrycznie ścięte, utrwalone na sucho woskiem. Oddycha szybko, ciężko i niemiarowo. Ruchy prezentuje szalenie pokraczne. Chód jego zwraca szczególną uwagę. Człowiek ten wyraźnie pracował nad swoim wizerunkiem i trenuje teraz krok, który byłby adekwatny do społecznego statusu, zaznaczanego w służbie ego, klientów, przełożonych i podwładnych. Kłopotem w tej sytuacji wydaje się garnitur. Garnitur jest przyciasny. Niezręcznie jest w za małym ubraniu wykonywać stanowcze ruchy pewnego siebie, komfortowo nastawionego do życia trzydziestolatka. Efektem tej mieszanki technicznych ograniczeń z wyraźną wizją nowoczesnego człowieka jest sylwetka kołysząca się na boki, która przy każdym zakołysaniu zamaszyście porusza rękami. Nogi kroczą szeroko rozstawione, stopy stawiane są na chodniku pod kątem, palcami na zewnątrz. Pod koniec ruchu stopa wykonuje delikatny zawijas.
W związku z niewygodną garderobą pan idący przez park targany jest sprzecznościami. Ucieleśnia i ożywia oksymoroniczną dolę współczesnego mieszkańca miasta. Wcale nie jest mi z tego powodu do śmiechu. Oprócz mężczyzny mogła w tej samej chwili przechodzić przez park kobieta, która cały tydzień dobierała dodatki do sukienki vintage, aby wszystko razem mogło wyglądać odpowiednio nie na czasie i jak zestawione zupełnie przypadkowo. Mógł przechodzić młodociany przedstawiciel alternatywy, z pięknymi i lśniącymi, świeżo uczesanymi dredami, który na wszelki wypadek, gdyby w przyszłości pewne sprawy zaczęły się jednak liczyć, zamontował sobie aparat prostujący zęby. Mógł na rowerze przejeżdżać zupełnie incognito znany twórca teatru, z miną, która ma przekonać odbiorców, że współczynnik rozpoznawalności jest mu zupełnie obojętny. Ja mogłam tamtędy przechodzić także. W różnych odsłonach mogły przemierzać park te zmagania.
Ambiwalencja, sprzeczność to czasami  pozór i wymówka, pod którą kryje się bardzo jednoznaczna figura. Nauczyłam się, że według teorii pola psychologicznego, z przestrzeni różnych zdarzeń, emocji i faktów wyłania się w danej chwili jeden wątek stanowiący główny punkt odniesienia. O coś wyraźnie człowiekowi idącemu przez park chodzi, nawet jeśli sobie tego czegoś dokładnie nie nazywa, lub kiedy obraz zaciemnia się innymi przedmiotami. Gdyby chciał ten obraz porozjaśniać, na pytanie "o co chodzi?" poszukać odpowiedzi, śpieszy mu z pomocą Gestalt. Holistyczne ujęcie osoby, które kusi człowieka, żeby poszerzał świadomość siebie na każdym z czterech jej poziomów. Żeby badał swoje myśli, emocje, wrażenia z ciała i relacje z otoczeniem. Żeby stworzył jasny obraz rzeczywistości, który mu pozwoli nazwać, co jest w danym momencie dla niego najistotniejsze i jak mu się podoba forma kontaktu ze światem, którą właśnie nawiązuje. Śmiałe te badania Gestalt proponuje, wymagające odwagi osobistej w testowaniu własnych psychologicznych granic. Można się nieźle zaskoczyć, uwolnić od powierzchownych sprzeczności, spacerować lżej.
Centrum Consuellingu Gestalt

figury retoryczne

Weźmy takie wyjście po sprawunki, wymuszony spacer po okolicy, konieczność wykupienia recepty lub chęć na: soczyste owoce, gin z tonikiem, orzechy w czekoladzie, kabanos, śledzie. Incognito wychodzi człowiek w dresie i klapkach na powietrze, w ręce dzierżąc siatkę ze sztucznego włókna i idzie. Bezgłośnie mija sąsiada. Mija dozorczynię, która pełnym głosem i wyraźnie się wita. W spożywczym uderzają go: intensywne światło,charakterystyczne piknięcia czytnika kodów i szeleszczące reklamówki. Nic nie zapowiada przygody i też żadna przygoda nie następuje. Ale za to może się zdarzyć, że człowiek mimochodem usłyszy rozmowę, będzie świadkiem scenki rodzajowej przy stoisku z kiełbasą. Przedłuży mu się pobyt przy pieczywie, bo nie będzie mógł się zdecydować, co najświeższe, a tu obok jakiś się będzie ciekawy wątek przewijał. Stać mogą przy przepełnionych półkach trzy ekspedientki w czerwonych fartuchach z falbankami, obszytych czarnymi tasiemkami. Jedna je jabłko, druga dzierży palmę pierwszeństwa, a trzecia powolnym krokiem zmierza w kierunku nieobsłużonego klienta. Intensywnie debatują nad sposobem ułożenia dżemów, nie szczędząc przy tym złośliwości nieobecnej Krystynie, która te dżemy układała. Dżemy są Krystyny i właściwie, to nie ma się co wtrącać na jej półkę, no ale kto to widział tak dżemy układać. "Przecież ja jej tych dżemów nie zjem, tu chodzi o estetykę stoiska" - wypowiada się trzecia. Potem głosy się oddalają. Następnie, płacąc już, człowiek słyszy, że czwarta sprzedawczyni włącza się do rozmowy, dając wskazówki, jak należy szefowi przedstawić nową wizję ułożenia produktów i w jakie dokładnie słowa się do niego odezwać. "Tak mu trzeba powiedzieć...".
A potem się, dajmy na to okazuje, że trzeba zahaczyć o aptekę. W aptece, to akurat można oczekiwać różnych atrakcji, o aptecznych zakupach człowiek zna nawet jeden żart. Wchodzi nieśmiało, bo i z daleka dostrzega, że jedno okienko nieczynne, w drugim farmaceutka odwrócona tyłem do wejścia, twarzą do szefowej. Ale wchodzi. Atmosfera jak przy pożegnaniu na długo, drewniane regały za szybami świecą pustkami, a trzy kobiety w białych kitlach milczą. Nie ma tego, o co się klientowi rozchodzi. "Nie ma i może być dopiero na środę" - odpowiadają dwie kobiety, jedna przez drugą. No i w sposób zupełnie dowolny człowiek zaczyna się zastanawiać nad....nad gospodarką zaczyna się rozwodzić w myślach, pytania ekonomiczne sobie stawiać. Zdezorientowany, bez odpowiedniego aparatu pojęciowego, próbuje sobie wyjaśnić zjawiska rozgrywające się na jego oczach. Zaczyna się ten incydent ze sklepu rozlewać na inne, spokrewnione tematy. I spytałby kogoś mądrzejszego, że dlaczego to takie poprzeczne jest? I gazetę przeszuka i mu przez myśl przejdzie, że może powinien się zdecydować, za kim jest, i mu nagle jakieś takie słowa zaczynają się pojawiać w głowie, jak socjalizm, liberalizm i kapitalizm. I próbuje siebie w tym jakoś ulokować i wychodzi na ulicę, ze spuszczoną głową człapie noga za nogą, siatkę ma pełną, aż go przekrzywia na lewo.

praca z ciałem

Korygowanie postawy ciała przed lustrem. Stopy złączone, ręce luźno, wzdłuż tułowia. Ciężar ciała przeniesiony na zewnętrzną stronę stóp. Napięte mięśnie po wewnętrznej stronie tworzą małą "bramkę", czyli sprawiają, że na wysokości podbicia, pomiędzy stopami, widać mały prześwit. Kolana złączone, pośladki napięte, brzuch wciągnięty. Łopatki ściągnięte, ramiona w dół, plecy proste, klatka piersiowa do przodu. Szyja wyciągnięta, broda ciągnie w dół, czubek głowy do góry. Wzrok przed siebie. Głęboki wdech i spokojny wydech. Wdech i wydech. Wciąganie powietrza nosem, wypuszczanie ustami. I raz i dwa i raz i dwa...
Tak powinien stać człowiek. Do takiego stania został przystosowany, każde inne stanie jest działaniem wbrew naturalnym predyspozycjom ciała.

o wadach postawy

Byłam w Rio

Nic ciekawego. Nie słychać u mnie nic, poza tym co zwykle. Trochę poczytałam, popracowałam, poleżałam. Zbieram się do kolejnej pracy, w międzyczasie zjem coś i wypiję. Dym z papierosa mnie denerwuje i kusi jednocześnie. Mijam kiosk i przypominam sobie tego pana, który wspiera narkomanów, chcących powstrzymać się od kupienia działki. Dzwonią do niego już na dworcu będąc, dilera oglądając, a on im mówi: 5 minut. Twoim zadaniem jest nie kupić jej przez 5 minut. Po godzinie osoba taka naliczyła 12 sukcesów. Wszystko się zgadza: zmiana polega na przeformułowaniach i odbywa się na mikropoziomie. Najdonioślejsze zmiany zachodzą w maleńkiej skali. Inne po prostu nie zachodzą.
Żarcie w knajpie mnie obrzydza, ale niech będzie. Tęsknoty mną targają, ale tylko przez chwilę. Na kolejnych piętrach życiowej spirali zataczam przepiękne, regularne zakręty. Narysowałam spiralę w monografii o rozwoju, a potem się okazało, że w Maroko, wśród ludowych znaczków - symboli ochrony przed złym spojrzeniem, harmonii, płodności i klucza do skomplikowanych ludzi - jest taka sama. Spirala życia.
Znowu się czegoś o sobie dowiedziałam. Kolejna koncepcja wydała się podejrzanie spójna, użyteczna i pociągająca. Moją pasją jest człowiek. Jestem swoją pasją. Hojna jestem i pracuję sobą, jak każdy szanujący się pasjonata.
Wszystko, co dzieje się u mnie jest takie ciekawe. Ciągle coś nowego, nowe spojrzenia, radości i spełnienia. Nowe pomysły i plany. Rozmowy, wyzwania i spotkania. Zajęcia ze studentami prowadzę wyłącznie z rzeczy, które mnie interesują. Wierzę w to, co mówię. Lubię zaglądać pod powierzchnię. Znam się na tym i będę się znać jeszcze lepiej. Najbardziej doceniam bliskie mi osoby, za to, że są dobre, uważne, zabawne i chcą być.
Od tygodnia polecam Analizę Transakcyjną. Można zobaczyć, w jakie się wchodzi schematy relacyjne i zależności, jakie się komunikuje zaproszenia do gier i jakie się pozycje życiowe przyjmuje w sytuacjach kryzysowych. Stamtąd to już tylko krok od wchodzenia w jakieś inne schematy. Z kolejnego piętra rzecz jasna.
Analiza Transakcyjna

Varanasi

Nie byłam w Rio

Surrealizm część II lub najdroższy obraz świata

obsesja
tajemnica
smutek
urok
religia
obiekt
dopełnienie
więzienie
wolność
wybór
pierwsze wejrzenie
dojrzałość
potrzeby
chłód
brak
dzieciństwo
rytm
euforia

Trzy opozycje miłości wg psychoanalizy:
1. miłość dziecięca - miłość dojrzała. Kocha się z pobudek infantylnych, a jednocześnie z dojrzałych potrzeb ludzi dorosłych. Miesza się w miłości realność z fantazją i przenoszeniem do teraźniejszości obrazów relacji z dzieciństwa.
2. miłość - nienawiść. "Miłość pozostaje zawsze w dynamicznej równowadze ze swoją antytezą". Ambiwalencja jest w relacji niezbędnie potrzebna.
3. miłość narcystyczna - miłość do obiektu. Związek, żeby go można było nazwać zdrowym powinien być pod pewnymi względami frustrujący. Narcyz tego, jak żadnej innej ambiwalencji, znieść nie może. Trwała relacja potrzebuje zatem równoważyć miłość własną miłością do obiektu.
We wszystkich powyższych rozchodzi się o proporcje, które sprawiają, że każdy ma inaczej i że coś (czyli miłość) jest mniej lub bardziej narażone na zupełne popsucie. Większa podatność na popsucie = za dużo miłości dziecięcej (czyli miłowania fantazji) + za dużo narcystycznej (czyli miłowania siebie) + za mało antytezy (czyli zgody na frustrację). Mamy tu jak widać do czynienia z naukami ścisłymi: chemią, matematyką i fizyką.

cytat i w ogóle przytoczenie: Piotr Drozdowski
surrealizm część I

wpis o wiośnie

Studenci wczoraj byli zupełnie nie w nastroju do pracy. Ale pracowali. Do 19.15 siedzieli na krzesłach z wysokimi oparciami i studiowali. Potem poszli na Juvenalia. W niedzielę zaczną się uczyć do sesji. 11 egzaminów, prace zaliczeniowe, wszyscy twierdzą zgodnie, że od niedzieli zaczną się uczyć. Całe miasto już trzęsie się od chodzących na okrągło maszyn powielających materiały dydaktyczne.
Przejeżdżając przez rynek krakowski na rowerze w upalne dni można na przykład zobaczyć wycieczkę małych dzieci wpatrzonych i wsłuchanych w przewodniczkę, która podniesionym, a mimo wszystko smętnym głosem opowiada: "...i właśnie za pomocą rozżarzonego żelaza wypalano na policzku piętno..." Historia okrucieństwem stoi, dzieci zaraz usłyszą o sporze mariackim. Na pamiątkę zadźgania brata przez brata w Sukiennicach wisi sztylet. Mam nadzieję, że na obiad poszli do McDonalda, co pozwoliło im odzyskać równowagę. I że na drugi dzień pojadą do Wieliczki, nigdzie indziej.
W parkach zatrzęsienie staruszków, przytulających się par i psów. Place zabaw pełne. Dużo nas do przeżywania wiosny w mieście i wystawiania twarzy do słońca. Wszyscy się mieścimy, choć przejechać trudno, znacznie trudniej niż w zimie. Każdy cieszy się na swój sposób. Jedni opuścili dachy w błyszczących samochodach i rozglądają się na wszystkie strony. Inni siedzą na ławkach i jak koty śpią. Jeszcze inni słuchają muzyki żując gumę w jej rytm i machając rękami na boki (to ci na rolkach, ci bez rolek nie machają rękami aż tak). Wszyscy pozostali są w galerii handlowej lub prowadzą rozmowy o literaturze w jakiejś miłej knajpce lub udają, że wiosna ich nie kręci. Wiosna kręci każdego trochę inaczej. Tych uczulonych na wszystko co pyli na pewno boleśnie. Samotnych bez nadziei - boleśnie, przeżywających nawrót objawów psychotycznych - boleśnie, nie lubiących lata - boleśnie, nie mających się w co ubrać -boleśnie. Raczej nie zauważam przechodzących obok wiosny obojętnie. I wszystkie społeczne warstwy coś do niej mają.
Trendy na ulicach są zdaje się wznoszące, tęsknoty zmieszane z energią i chęcią natychmiastowego z niej skorzystania. Drzewa są zazielenione a trawa jest soczysta. Tak?

odloty

Za dziesięć dni lecimy. Przypominam sobie jak to jest być w podróży, jak to jest nie pracować, jak to jest doświadczać innych światów, niż ten najlepiej znany, najczęściej się objawiający, ten co to go właściwie można nazwać codziennością. Zaglądam do notesu wypełnionego zapiskami z zeszłorocznych Indii. W notesie pełno szczegółów, które zwyczajnie wyliczone ołówkiem na kartce ożywiają wspomnienia. Jest kilka ciekawych blogów o podróżach do Indii, z pięknymi zdjęciami i detalicznym opisem podróżniczych przygód, więc całego notesu przepisywać nie będę. Uznałam jednak, że się tej wycieczce trochę miejsca tu należy.
Varanasi, miasto nad świętą Gangą:
"Idziemy też na miejsce rytualnych spaleń zmarłych. Płonie kilka stosów. Spalenie zwłok kosztuje około 10 rupii - płacić należy za drewno na około dwugodzinne ognisko. Uczęszczają tylko mężczyźni (i turyści oczywiście, obu płci). Widowisko-dziwowisko. Wszystko odbywa się wśród tysiąca innych zdarzeń. Czterech mężczyzn zanurza w Gangesie kolorowo ozdobione, zakryte zwłoki, rytualne oczyszczenie. Następnie kładą ciało na schodach do wyschnięcia i pełnego rozpalenia stosu. Wokół noszy łażą ludzie, krowy, psy i kozy. Ktoś tam odgania jedną, gdy próbuje skubnąć trochę materiału ze zmarłego. Psy są zaniepokojone, walczą na śmietniku, szczekają, dogryzają sobie, odgryzają się. Krowa sika ze stoickim spokojem. Nie czuję żadnej podniosłości chwili. Chyba są jacyś żałobnicy, przewodnik mówi, że bliscy zmarłego kręcą się po okolicy. Nie wiem jaki stan ducha towarzyszy facetom szwendającym się wokół ogniska. Rozglądają się na boki i po prostu są. Nie wiem, czy myślą o zmarłym, ciekawa jestem o czym myślą. Na twarzach maluje im się obojętność.
Płonący jogin nie wydawał nieprzyjemnego zapachu. Z ogniska wystawała jego głowa i stopy, choć był malutki. Ogniska dopalające się wzbudziły we mnie uczucie spokoju, oczyszczenia i akceptacji. Oto, co po nas zostanie (...)
Uciekłyśmy z Baśką do świątyni. Nie czuję się w świątyniach uduchowiona, nie czuję Boga w nich. Za to widziałam chłopca układającego liście i ascetę myjącego się wodą ze szlaucha. Wyglądało to absurdalnie. Siedziałyśmy i chwilę się temu wszystkiemu przyglądałyśmy. Chłopiec schował liście do reklamówki, więc czas było się zbierać. To była świątynia z wiecznym ogniem, z którego odpalane są stosy."

oświetlenie

"Nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki, zwłaszcza, gdy ta rzeka jest brudna" - w bardzo stylowy sposób Franciszek Smuda przekształcił pierwotne znaczenie słów Heraklita. Okazało się, że dzięki temu zabiegowi doskonale pasują do jego własnej, stabilnej filozofii. Zresztą, być może to nie za sprawą Smudy przekaz starożytny nabrał nowoczesnego kolorytu. Inni też, słyszałam nie raz, wyznają podobny nurt i powiadają, że dwa razy nóg w tym samym bajorze maczać im się nie uśmiecha. Mnie też trudno z tym zdroworozsądkowym  podejściem polemizować: powtórzenia są takie nierozwojowe.
Nie da się dwa razy wejść do tej samej rzeki, bo rzeka nigdy nie jest tą samą, którą była przed mgnieniem oka. Wszystko podlega nieustannym zmianom. Podlega im również maczana w różnych substancjach stopa (i noga i ręka i głowa).
Takie jest oryginalne przesłanie. Złapałam się na tym, że trudno mi pojąć jego uniwersalność i odnieść je do codzienności. Ta trudność tkwi chyba w proporcjach i w niepotrzebnych segregacjach. Zmiana to coś dużego, coś na co czekam, lub czemu z emfazą stawiam czoła. Powtarzalność dotyczy drobnych gestów i schematów działania. Zmiana na mikropoziomie jest nieważna, a powtarzalność w dużej skali nudna. Tak mi się z przyzwyczajenia wydawało.
Najmilszą w ostatnim czasie rzeczą jest dla mnie dostrzeganie i przeżywanie subtelnych zmienności, tych inaczej wypowiedzianych słów i w nowych miejscach położonych akcentów. Dzięki temu jestem bliżej życia i bliżej autentycznego przeżywania zdarzeń. Osłabia mi się filtr złożony z przekonań na temat tego, jak powinna wyglądać dobrze skrojona sytuacja. Idzie wiosna, nie ma co.



P.S. Smudy Franciszka w radiu wysłuchał mój brat i uwagę na finezyjność metafory mi zwrócił miesięcy temu kilka.

Zamiast zdjęć

Jest leniwy, niedzielny poranek. Niechętnie podnoszę się z pościeli i ruszam w kierunku zaplanowanego dnia. Kawa i zapakowany plecak. W radiu audycja z udziałem sióstr z katolickiego zespołu Love Story. Dziewczęta opowiadają o świętych, nienaruszalnych różnicach pomiędzy mężczyzną a kobietą. Wykrzywiam twarz i coś tam pod nosem mruczę. Pierwsze tego dnia słowa.

W samochodzie słońce przez całą drogę świeci prosto w szybę, zapowiada się białe szaleństwo. Rozmowy o temperaturze, warunkach śniegowych i ostatnich muzycznych upodobaniach. W bocznym polu widzenia przesuwają się polskie wsie. Dość oblegane kościoły,  nowocześnie pomalowane wielopokoleniowe domy, drewniane, rozsypujące się chałupki, kulawe, doświadczone psy, stosy desek przy tartakach, szyldy reklamujące rodzinne przedsiębiorstwa - pantofle, odzież, rękodzieło. Wszystko wyraźne, skąpane w jasnym świetle i lekkim mrozie. Urok zamiejskich krajobrazów, urok bycia z myślami za oknem. 

Na górę wciąga mnie kolej krzesełkowa i robi to cały dzień, dość jednostajnie, z tysiącem innych ludzi, którzy również mają przypięte do nóg deski. Docieram na szczyt, a następnie, wykonując intensywną pracę wielu mięśni, zjeżdżam w dół, po dość stromo nachylonym zboczu. Czynność powtarzam wielokrotnie, gdyż sprawia mi ona niezwykle dużo przyjemności. W dalszym ciągu podziwiam widoki, górski krajobraz i pogodę. 

Spędziwszy wykupiony czas na stoku, udaję się z powrotem do miasta. Tym razem moją zmęczoną i rozproszoną uwagę przykuwają: rybacy brodzący po pas w Dunajcu, drzewa i wzmożony ruch na drodze.

Nie mam ochoty na własne myśli i kontrolę nad upływającym czasem. Mam ciepło na policzkach i wiele chęci, które obudziły się przy niedzieli, a przy poniedziałku zasną.

Salvadore Dali

o intencjach

Dociekanie prawdy i dążenie do pełnego zrozumienia jest przewrotną pokusą, z którą można się bawić, bić i wić do upadłego.
Dzisiaj wygrywa rozsądek coacha, ukazany pod postacią tekstu na coachingvalley.com:

Za każdym zachowaniem stoi pozytywna intencja

Nie zaszkodzi go też okrasić wierszem:


"Skąd się bierze zło?
jak to skąd
z człowieka
zawsze z człowieka
i tylko z człowieka"


Niestety panie Tadeuszu
dobra natura i zły człowiek
to romantyczny wynalazek


gdyby tak było
można by wytrzymać


ukazuje pan w ten sposób głębię
swego optymizmu


wystarczy pozwolić człowiekowi
wytruć swój rodzaj
a nastąpią niewinne wschody słońca
nad florą i fauną wyzwoloną


na pofabrycznych pustkowiach
wyrosną dębowe lasy


krew rozszarpanego przez wilki jelenia
nie będzie przez nikogo widziana


jastrząb będzie spadać na zająca
bez świadków


zniknie ze świata zło
kiedy zniknie świadomość


rzeczywiście panie Tadeuszu
zło (i dobro) bierze się z człowieka


Czesław Miłosz

O dzieciach.

Dzieci biorą świat dosłownie. Usłyszałam kiedyś dwa rodzaje wspomnień z dzieciństwa, oba dotyczyły tych momentów, w których z kuchni, łazienki lub przedpokoju rodzinnego mieszkania dochodziły odgłosy kłótni.  Wersja pierwsza  brzmiała: " Kiedy byłyśmy z moją siostrą małe, modliłyśmy się, żeby nasi rodzicie się nie rozwiedli". Wersja druga była jej lustrzanym odbiciem: "Kiedy byliśmy z bratem mali, modliliśmy się, żeby rodzice wreszcie się rozwiedli".  Trudno powiedzieć, czy modlitwy zostały wysłuchane. Zwykle rodzice nie biorą chyba pod uwagę, że preferowanym rozstrzygnięciom sytuacji kibicują dzieci, a wraz z nimi, siły wyższe.
Każde dziecko woli mieć pełną rodzinę, niż rozwiedzionych rodziców. Rodzina jest podstawową komórką społeczną. Rodzina powinna trzymać się razem.
Dużo, coraz więcej rodzin się rozpada, wyrządzając tym sobie wiele krzywdy. Często może to być jednocześnie początek czegoś dobrego. Zastanawiam się, czy jako społeczeństwo jesteśmy na tyle dojrzali, żeby nasze trudne sprawy związkowe załatwiać z troską o dzieci. Nie chodzi o podejmowanie decyzji w imię niewiele znaczącego hasła "to dla dobra dzieci", nie chodzi też o wymachiwanie przed oczami drugiej strony sztandarem poświęcenia i rozsądku. Chodzi o uczciwą koncentrację na potrzebach dziecka. O to, aby były one podstawowym kryterium doboru strategii działania. Do tego potrzeba zapewne mnóstwa wewnętrznych zasobów i są to za każdym razem jednostkowe scenariusze. Można by zatem spytać, po co przywołuję tu sumienie i dojrzałość społeczeństwa. Robię to z myślą o regułach społecznych i rytuałach, które towarzyszą nam w przechodzeniu przez ważne i trudne życiowe zdarzenia. Potępienie dla rozpadu rodziny, choć w swoim założeniu wzniosłe i zrozumiałe, powstrzymuje rozwój takich reguł i utrudnia lub uniemożliwia dialog. Zdaje się też, że przestaje ono spełniać swoją rolę ograniczania rozłamów rodzinnych. Domagam się wolności wyboru i akceptacji faktu, że historie rodzinne układają się różnie. Jednocześnie postuluję, aby podstawą systemu edukacji do życia w rodzinie był rozwój brania odpowiedzialności za siebie i swoje decyzje. Dzieci byłyby wdzięczne.

Zdjęcie z deviantart by allwell

Empatia

Kevin sam w domu przypomina ludziom o jednej bardzo istotnej kwestii - powiedział pan w Polsacie - że mianowicie niezwykle ważne jest, aby ludzie w Święta byli razem. Każda rodzina chce - kontynuował - aby w Święta wszystko odbywało się zgodnie ze znaną tradycją, aby nie wydarzało się nic trudnego i niezapowiedzianego. Jednym z symboli niezmienności jest emitowanie w telewizji Kevina.
Nie ma się co dziwić - skoro od dobrych kliku dni nieustannie składamy sobie wzajemnie jakieś życzenia - oddycham atmosferą myślenia życzeniowego. Żeby wszystko było dobrze, żeby było wesoło, rodzinnie. Co zrobić, gdy żadną miarą akurat teraz nie może być wesoło? Świat ma ciemną i jasną stronę, życie ma, ja mam i Święta też. Są osoby, którym od wielu lat Święta kojarzą się z przyjmowaniem życzeń ze zdławionym gardłem i z mechanicznym kiwaniem głową na słowa "wszystko będzie dobrze". Są tacy, którym w okołoswiątecznym czasie wydarzyły się tragedie odwołujące wigilijne uroczystości. W powtarzanych rytmicznie zaklęciach Wesołych Świąt wyczuwam niepokój i chęć oddalenia na te kilka chwil wszelkich trosk. Potrzebuję życzeń, proszę o życzenia, życzę. Bywają one jednak nie na miejscu.  Mogą ranić, zamiast pocieszać, gdy pojawiają się w zamian za potrzebną w danej chwili empatyczną reakcję na fakt, że mimo atmosfery ciepła i zapachu pierników, nastroju świątecznego brak.
W Święta życzy się czasami refleksji i zadumy. Moja refleksja podąża tym razem w kierunku nierównej dystrybucji dóbr i wartościowych relacji na świecie. Pozwalam jej wybrzmieć, niech się wyszumi.


Stanisław Barańczak

Drogi kąciku porad

1.
Drogi kąciku porad, choć z natury
spokojny, wpadam wciąż w depresję, widząc
krew. Późny wieczór, włączam telewizor:
znów akt terroru, trupy dzieci. (KTÓRY
Z NAS, TELEWIDZÓW, NIE ZNA TAKICH ZGRYZOT!/)
Snu! (LECZ NIE NASZĄ JEST WINĄ PONURY
I KRWAWY/ BIEG SPRAW ŚWIATA.) Po raz wtóry:
Chcę spać! (WYSTARCZY SPOKÓJ, KILKA WIZYT /
U TERAPEUTY.) Wieczna bieganina
sanitariuszy, dym z ruin, kobiety
załamujące ręce: czy świat zapomina
o nas, niewinnych, których nie ciekawi
zło? W rezultacie dręczy mnie, niestety,
bezsenność. (WIĘCEJ SPACERÓW, MNIEJ KAWY.)

2.
Drogi słowniku doktryn filozofów,
proszę o pomoc, bo tracę apetyt,
Gdy przy śniadaniu w twarz skacze z gazety
kościsty głód. (I ZNOWU CZŁOWIEK, ZNOWU
Z PROBLEMEM!) Wynajdź mi system. (KONKRETY /
CZYICHŚ TRYWIALNYCH POTRZEB TO NIE POWÓD,
ABY / PRZYMNAŻAĆ WIAR WŁASNEGO CHOWU.)
Kto mi przywróci spokój? (Z DAWNYCH ETYK - /
STOICYZM.) Jak mam przełknąć bezsens nieszczęść?
Nie mogę jeść, gdy znów na zdjęciu człowiek
irracjonalnie zdycha. Zdrowie jeszcze
stracę, jeżeli nie znajdę zasady
w tej miazdze. Odsłoń mi więcej, choć słowem,
mów. (NA COŚ WIĘCEJ CZŁOWIEK JEST ZA SŁABY.)

3.
Drogie niebiosa, nie śmiem pytać. (PYTAJ
I NIE MIEJ OBAW.) Jak spytać pustkowie
o własną pustkę? (NA WSZYSTKO ODPOWIEM,/
CHOĆ NIE USŁYSZYSZ ANI SŁOWA.) Ty tam
w górze, jakkolwiek mam Cię zwać, jakkolwiek
uprościć, pozwól, niech z czegoś odczytam
znak. (TYLKO STUK / WŁASNEGO SERCA.) Rytmem
serca więc, tchu i mrugających powiek
mów mi, co chwilę, że jestem, że jesteś.
(JESTEM.) Nie słyszę. (NIE MA MNIE PRZY TOBIE,/
BO JESTEM WSZĘDZIE.) I przez całą przestrzeń
swoich galaktyk, wirów, mlecznych smug
śledzisz ten okruch snu, wprawiony w obieg,
sam? (BÓG JEST TAKŻE SAM.) Bóg też? (TAK, BÓG.)

surrealizm

fantazja
czary
racjonalizacja
czas
prokreacja
wojna
zrozumienie
identyfikacja projekcyjna*
pokój
szacunek
zaprzeczenie
upewnienie
koluzja**
przywiązanie
współprzeżywanie


* Psychologiczna obrona przed niechcianymi uczuciami lub fantazjami i rodzaj relacji międzyludzkiej. Mechanizm obronny polegający na lokowaniu w drugiej osobie trudnych do zniesienia zawartości własnego umysłu. <<łatwiej odczuwać litość do drugiej osoby, niż przeżywać własny smutek>>. Gdy reakcją osoby, na którą projektowane są uczucia jest przyjęcie i przeżywanie ich, dochodzi do **koluzji: milczącego porozumienia, na mocy którego znaczenie oryginalnych niechcianych uczuć lub fantazji zostaje wzmocnione, a funkcje obronne dla osoby projektującej zachowane.

surrealizm część II

Frywolitki przy kubraczku

Sova zabrała mnie dzisiaj na wystawę. W opuszczonym przez zwiedzających muzeum, przy kolorowej ladzie w podłużne paski siedział pan (informacja), stała pani (sprzedaż biletów) i siedziały jeszcze dwie panie (kustoszki?). Od dotknięcia klamki w kształcie ryby stało się jasne, że wchodzimy do prawdziwej świątyni przedmiotów. Islam. Orientacja. Ornament. To przyszłyśmy oglądać. Nadspodziewanie zaintrygowały mnie  teksty wyklejone złotymi literkami przy eksponatach.
Oswajanie pustki poprzez tworzenie nieskończonych wzorów:
"Arabeska to wzór bez początku i końca (...). Z czasem stała się symbolem islamskiego ornamentu, w którym dominowała tendencja do pokrywania nim jak największych połaci przedmiotu. Swoiste horror vacui wyrażało nie tylko tendencje estetyczne, ale także ciążący na wyznawcach islamu "strach przed pustką",  jako obszarem nieokiełznanym, podatnym na działanie złych sił (...)."
Magiczna trójka, piękne połączenie: "Trzy to trójkąt, symbol człowieka, świadomości i zasady harmonii".
Najbardziej ujęła mnie gablota z szeregiem małych, niekształtnych, niebieskich buteleczek i naczynek. Poetycki tekst przy nich komentował, że choć niedoskonałe, jasno wyrażają dążenie do piękna, doskonałości i szczęścia.
Całe to miejsce przesiąknięte było potrzebą ogarnięcia świata, zrozumienia i znalezienia porządku  rzeczywistości. Potem w rozmowie znalazłyśmy z Sovą kilka porządków, w jakie układają się nasze sprawy i było to pokrzepiające,  jak grawerowanie w niekończące się wzory flaszeczki do skrapiania powietrza wodą różaną.

tym razem coaching

Opowiadam się i mnożę swoje internetowe oblicza:

mój artykuł na portalu coachingowym

nastrój

Chciałam zacytować Kasprzaka  i oto - mam - znalazłam list i cytuję.

Piotrek Kasprzak 31 października 2006.

"(...) Cmentarz  wymieszany w ciszy i szeleście ubrań kurtek podeszw wbijających się w błoto ścieżek, lepki, wyniosły biskupi baryton. Potrzebuję Wielkiej Rodziny mówi. cześć. w powietrzu powaga, zimne poty, lęki. Ministranci bujają kopcącymi kadzidłami. Tak Właśnie Jest mówią ich oczy i cofnięte szczęki. Stare kobiety z mrówczym jadem w ustach. Twarze jak garście zeschłych liści. zapach i dzwonki i groteskowy real planowania rozłożenia bukietów i świec. Nasze gorączkowe ludzkie ruchy. Ciała w marmurze. Odarte z liści drzewa. Rzeczy zmieniają się naprawdę. Tam leży mój dziadek który lubił szynkę i wódkę i nienawidził się bać. Śmierć tańczy na organach. jestem tu. Z moimi specyficznymi uszanowaniami.
Uśmiechem pod ukłonem. Posmak popiołu. jestem tu, mówi. (...)"

z pogranicza

Właściwie, to fantazja jest od tego, żeby stwarzać sens. Świat nie zna granic, świat ich sam z siebie nie ma. Niepowtarzalność chwili i ta nieskończona, bezsensowna magma sposobów, na jakie przejawia się rzeczywistość jest nie do zniesienia. Na szczęście mam czas: dość precyzyjnie odmierzany punkt odniesienia, który pozwala mi określić, ile to jest chwila. Mam też poznaczone terytoria. Tu Polska, a tam Czechy, tu mój dom, a tam praca. Spaceruję we własnej przestrzeni, zaprojektowanej z myślą o tym, żeby stworzyć wrażenie powtarzalności zdarzeń. No i mam granicę psychologiczną. Oddzielam ja od nie ja, świat wewnętrzny od świata zewnętrznego. Na tej granicy żyję i doświadczam. Na niej tworzę relacje - ze światem i z innymi ludźmi, którzy też akurat postanowili podejść do płota. Do przetrwania w jako takim zdrowiu, potrzebuję wyobrażonych granic - czegoś sztucznego, zmyślonego i umownego. Wyznaczam je i stają się one strzeżonym obrazem rzeczywistości. Jest mi dobrze, gdy w tej rzeczywistości odnajduję spójność pomiędzy tym co czuję i tym co myślę. Wtedy delektuję się byciem w takiej właśnie przestrzeni i powtarzalnością gestów, smaków i sformułowań. Tak samo zachwycam się jesiennym światłem i tak samo lubię swoją drogę do pracy. Jednocześnie mogę się zmieniać, mogę zmieniać myślenie o świecie. Umiem zauważać, że granica opisująca jakiś wycinek rzeczywistości już do niej nie pasuje, bo doświadczyłam innego oblicza sprawy. Doceniam, że ktoś się stara, że coś jest inaczej. Jestem tam, gdzie chcę być i łatwiej mi się odnaleźć w tu i teraz.
A kiedy myśli i uczucia przestają współgrać, powtarzalność staje się koniecznością, pozwalającą zagłuszyć niepokój. Zmiana jawi się jako konieczna i niemożliwa zarazem, przemieszczam się powoli i z wysiłkiem. Szukam, ale nie chcę znaleźć.
Słuchać w takich chwilach myśli czy uczuć? A może przeczekać? W końcu zmiana jest nieunikniona.

Escher

ukłony i podskoki

Bolą mnie mięśnie wzdłuż kręgosłupa i bicepsy od siłowania się z koleżankami i kolegami. Według bezsłownie ustalonych reguł, z pełnym szacunkiem i uważnością na przeciwnika, bawiliśmy się w walkę. Nie byliśmy wrogami i nie mieliśmy o co się bić. Niechętnie wychodziliśmy na ring. Ale kiedy już na nim stawaliśmy, okazywało się, że każde z nas potrafi przy najmniej połaskotać. I że w próbach okazywania fizycznej siły śmiało można się zapamiętać.
Coś w nas wstąpiło. Coś we mnie wstąpiło. Nie dałam temu jednak pełnego wyrazu - chciałam być miła. Perspektywa pokonania kogoś w boju, powstrzymywała mnie od wykonywania gwałtownych ruchów. Wygrać - to tak łatwo powiedzieć!
Myślałam, że walka to przede wszystkim pokonywanie wroga i kiedy się już ją podejmie, trzeba skakać do gardła komukolwiek, kto się napatoczy. Od wczoraj to dla mnie bardziej stawanie we własnym imieniu. Robienie tylu kroków naprzód, ile trzeba, aby przeciwważyć ruchy, które ściągają do tyłu lub w dół. Usilne dążenie i wyraz odwagi. Przy okazji otwarty udział w rywalizacji i prezentacja którejś z własnych mocy. Różne ta rywalizacja może przybierać formy, ale najfajniej jest wtedy, gdy wszyscy zainteresowani potrafią przyznać, że ona istnieje. Bo konfrontacja może być formą otwartości i szczerości. Dzięki niej rozluźnia mi się twarz - czuję, że jestem z ludźmi bardziej, bezpośrednio i chętniej.

wiersz nr 985

Skoro nie mogłam mieć Wszystkiego –

Nie dbałam o brak mniejszych Rzeczy.

Jeśli nie zaszło nic większego

niż Rozpad Słońca – Ostateczny

Kataklizm Globu – nic nie było

Tak wielkie – abym na wieść o tym -

Podniosła z Ciekawości Czoło

sponad Roboty

Emily Dickinson, przeł. Stanisław Barańczak

Ciekawy tekst Barańczaka o Niej:
http://stud.wsi.edu.pl/~gak56/Emily_gak/Baranczak.html

w stadzie

Na śniadanie małe kiełbaski pływające we własnym tłuszczu, na kolację kiełbaski większe, o takim samym smaku. Nie wszyscy mogą jeść – to z nerwów.  Centrum szkoleniowo-wypoczynkowe celników w Otwocku, osiemdziesięciu kliku ludzi z branży przyleciało na zlot. Znów dopada mnie widmo dynamiki dużej i małej grupy. Pracujemy  podzieleni na zespoły warsztatowe, powtarzamy, że mamy wspierać się w rozwoju ile sił. Organizatorzy dbają o poczucie bezpieczeństwa. I wszyscy bardzo pragniemy atmosfery wzajemnej życzliwości i troski. Wierzymy, że relacje międzytrenerskie mogą być pasmem niekończących się przyjaźni i wymiany uprzejmości. I po części tak jest, ale niestety, tylko po części.

Zapowiedzią minidramatu jest dopisanie dodatkowego punktu do kontraktu: Uśmiech. Przesadna dbałość o uśmiech – węszę grupowy, nieświadomy lęk przed rywalizacją, oceną i porażką. Ofiarą strachu przed konfrontacją z własnym poczuciem niekompetencji jest dama. Elegancka, piękna, niezwykle kompetentna osoba;  w obcasie i prawdziwej biżuterii. Jej wizerunek w sposób naturalny powinien uczynić ją liderką. Jednak nikt nie chce pozostać w tyle. Ludzie walczą na swoje argumenty, swoje ukończone szkoły, atuty i figury retoryczne. Nie uznamy dominacji, choć nie powiemy głośno, że jakakolwiek bitwa o pozycję trwa.  Każdy siedzący w kółku trener chce okazać się kompetentny, miły i wartościowy. Co dzieje się z damą ? Zjada ją trema i wszystko idzie nie po jej myśli. Została wyeliminowana z rozgrywki, która  toczy się pod skórą, niewypowiedziana i niepomyślana.  Rozumiem Adama Małysza,  kiedy oddaje słaby skok i nie dziwię się tej pani, że nie uniosła grupowego  wyzwania „pokaż co potrafisz”. Brałam w tym udział i jest mi przykro. Co gorsza, to się dzieje poza kontrolą. To robi grupa, chociaż działają ludzie.  Bo grupa to więcej, niż suma części, a przy najmniej taką mamy na jej temat fantazję.

Sama nieustannie doświadczam fluktuacji własnego poczucia kompetencji, zdolności, mądrości. Zdarza się, że w sprzyjających emocjonalnie warunkach bryluję. Zaraz potem instynkt węszy poczucie zagrożenia, ryzyko wystawienia się na publiczny blamaż wysuwa się na pierwszy plan, a popleczników brak. I wtedy znikam. Nie ma mnie , moje ego kurczy się jak grillowane mięso.

Jesteśmy dobrzy, pełni wiary, inicjatywy i życzliwości.  Każdy z nas ma w sobie przeciwieństwo tego wszystkiego. Pierwotne agresje i walki o przetrwanie samoczynnie uruchamiają się w stadzie, mimo że świadomość tego nie dopuszcza. I jak tu sobie ufać?

P.S. Dnia następnego na śniadanie naleśniki, parówki oraz pointegracyjny kac u części uczestników. Zrobiło się znacznie lżej, ludzie przestali jawić się jako zagrożenie, zaczęliśmy realizować sen o "dobrej robocie".  Ulga, satysfakcja, wspólnota i nowe możliwości. Tym razem grupa w roli hojnej karmicielki. Dobrze czasem zostać na drugi dzień i przytrzymać się konwencji. Dama odżyła.

Flavour of change?

Jedna z krótkich dróg do emocji wiedzie przez nos. Wchodzę do pustego pokoju wypełnionego zapachem mieszkającym ze mną od lat. Doczepiony do człowieka obecny jest w tle. Kiedy człowiek znika ze wspólnej przestrzeni, zapach panoszy się, aż nogi miękną. Wdycham natychmiastowe wspomnienie całej zbudowanej wspólnie scenerii, która właśnie stała się kolejnym doświadczeniem w galerii eksponatów z przeszłości. Wzruszam się - nie pierwszy raz -  przez nos.  A potem idę dalej, do spraw i sprawek, gier i zabaw w życie. Bo wszystko jest dokładnie tak, jak ma być. I ustanawiają się nowe scenerie, których urok jest do wzięcia tylko tu i teraz. Nie jutro i nie wczoraj.
Eksponaty w galerii żyją i wydzielają więcej niż zapach. Zasilają i stwarzają mnie poprzez wszystkie konstatacje i przeżycia, które były ich udziałem. Jestem poniekąd z ludzi, z którymi wspólnie stwarzamy scenerie. I oni są ze mnie. I jest nas trochę.

Gnothi seauton

autor nieznany